Kinderen ontwikkelen zich voortdurend en situaties kunnen veranderen. Bijvoorbeeld omdat één van de ouders gaat verhuizen, een nieuwe partner krijgt of werkloos wordt. Het kan ook zijn dat de afgesproken kinderalimentatie niet meer past of dat het kind of de kinderen graag zelf andere afspraken in het ouderschapsplan willen maken.
En soms ziet het ouderschapsplan en de bijbehorende zorg- of omgangsregeling er op papier voor iedereen goed uit, maar blijkt het in de praktijk gewoon niet zo goed (meer) te werken.
Afspraken in het ouderschapsplan wijzigen
Het is dus heel waarschijnlijk dat het ouderschapsplan nog een paar keer gaat veranderen. Het is dan handig dat ouders vooraf al momenten afspreken om te evalueren. Wij adviseren om dit altijd op meerdere momenten te doen, waarbij het eerste moment vrij kort na de scheiding is. Tijdens die eerste afspraak kunnen ouders eventuele tegenvallende praktische punten uit het plan aanpassen, zodat het voor iedereen beter werkt.
Een volgend evaluatiemoment plannen ouders dan bijvoorbeeld een jaar na de scheiding. Op zo’n moment nemen zij samen het ouderschapsplan door en kijken hoe alles loopt. Waar gaat het goed en wat willen zij en/of de kinderen anders regelen? Daarbij is het belangrijk dat ouders ook de wensen van de kinderen meenemen, maar wel als ouders zelf de beslissingen te nemen.
Hoe leg je nieuwe afspraken vast?
Nieuwe afspraken in het ouderschapsplan kun je eenvoudig rechtsgeldig vastleggen met extra overeenkomst die hoort bij het ouderschapsplan. Die overeenkomst heet een Addendum. Dit kunnen ouders zelf vastleggen, zonder dat daarvoor een rechter of mediator nodig is. Een mediator kan echter wel helpen om te controleren of de nieuwe afspraken juridisch houdbaar, redelijk en ook daadwerkelijk uitvoerbaar zijn.
Komen ouders er samen echt niet uit, dan kunnen zij uiteraard een rechter uitspraak laten doen. Wel belangrijk om te weten: dit brengt aanzienlijke kosten met zich mee.
Wanneer het niet loopt zoals afgesproken
Als ouders samen een goed doordacht ouderschapsplan hebben geschreven, is de kans groot dat dit ook goed verloopt. Maar er kan natuurlijk altijd iets veranderen. Wanneer er problemen ontstaan bij de uitvoering van het ouderschapsplan, kun je het volgende doen:
- Laat ouders onderling proberen een oplossing te vinden door er samen over te praten. Wanneer dit gesprek spanningen oplevert, kan het helpen dat zij beiden een vertegenwoordiger inschakelen. Dit is iemand die de situatie goed kent en kan denken in het belang van de kinderen. Bijvoorbeeld een goede vriend of vriendin of opa of oma. Deze twee vertegenwoordigers helpen ouders in het gesprek om samen tot een goede oplossing te komen.
- Zij kunnen een externe deskundige inschakelen. Bijvoorbeeld als een van hen zich zorgen maakt over (een van) de kinderen en zij hier onderling ruzie over krijgen. De deskundige onderzoekt de problemen en kan samen met beide ouders een oplossing zoeken die het beste past bij het kind of de kinderen.
- In het uiterste geval kunnen zij naar de rechter stappen en hem vragen uitspraak te doen.
Wanneer je ex-partner zich niet houdt aan de afspraken
Het ouderschapsplan is er om rust en overzicht te creëren, voor de kinderen en voor ouders zelf. Over de afspraken in het plan is goed nagedacht en het is dan ook erg belangrijk dat deze afspraken worden nagekomen. Wanneer een van de ex-partners zich niet houdt aan de afspraken in het ouderschapsplan is dat erg vervelend. Het zorgt voor onrust bij ouders en bij de kinderen. Wij adviseren ouders altijd om eerst te proberen hierin samen tot een oplossing te komen. Misschien is er een goede reden dat de ex-partner de afspraken niet nakomt.
Komen ouders er samen niet uit, dan kunnen zij, onder bepaalde omstandigheden, de rechter vragen om uitspraak te doen. Of dit zinvol is of niet, hangt af van het soort afspraak dat niet wordt nagekomen.
Afspraken die wettelijk verplicht zijn in het ouderschapsplan, moeten altijd worden nagekomen. Dit zijn afspraken over:
- De uitvoering van het ouderlijk gezag
- De zorgregeling
- De informatie- en consultatieregeling
- De kinderalimentatie
Valt de niet-nagekomen afspraak onder een van deze onderwerpen, dan kun je hiervoor bij de rechtbank terecht.
Uitspraak door de rechter
Om de rechter uitspraak te laten doen moet allereerst het verzoek hiervoor gegrond worden verklaard. Als het verzoek niet-gegrond is, zal de rechter geen uitspraak doen. Dat zegt dus niets over de inhoud van de afspraak en wie er volgens de rechter gelijk heeft, maar het geeft enkel aan dat ouders het onderling moeten oplossen.
Is het verzoek gegrond verklaard, dan zal de rechter uitspraak doen. Stelt de rechter de eisende ouder in het gelijk, dan veroordeelt hij de ex-partner tot nakoming van de afspraken. En om dit kracht bij te zetten kan de rechter een dwangmiddel opleggen. Vaak is dit een dwangsom.
Rechter doet geen uitspraak over opvoeding
Is het een andere soort afspraak, bijvoorbeeld een die te maken heeft met de manier van opvoeden, dan heeft het weinig zin om hiermee naar de rechter te stappen. Een rechter zal geen uitspraak doen over bijvoorbeeld de bedtijd van het kind, of hoe het zijn of haar huiswerk moet maken. Dit komt omdat het erg lastig is om te bewijzen dat de ex-partner deze afspraken niet nakomt. En zelfs als de rechter één van de ouders hierin gelijk geeft, is het ook nauwelijks te controleren of de afspraak hierna wél wordt nagekomen.